Asagıdaki bu mevsimsel ifadelere lutfen cok dikkat edin:
Normallerinde seyreden mevsimlerine gore; bir kayak merkezi olarak Bozdag, cok da guzel ve yeterli kar almaktadır. Yani gercekte Bozdag'ın kar sorunu yok sayılabilir ve hatta bu yonuyle Bozdag, genel kar kalınıkları acısından, Alp'lerdeki kucuk ve orta boya sahip bircok kayak merkeziyle bile boy olcusebilir ve dahası mevsimindeki genel kar kalitesi de, yine yeterince iyi sayılabilir. Ancak Bozdag kayak merkezi; arena olarak, Turkiye'nin en alt taban kotuna, yani 1528 m'lik en alcak yuksekligine inen tek kayak merkezidir. Bu durum onun topografik yapısından kaynaklamıs ve elbette ki planlamasına da yanısmıstır. Fakat Bozdag ve yine bu yonuyle de, Alp'lerde ve arenaları cok alcaklara inen pek cok benzerlerinden de, yine cok daha fazla bir kar avantajına ve kalınlıgına da sahiptir. Bozdag kayak merkezinin esas kar sorunu, 1650 m2'lik yuksekligin altında ve 1528 m'lik final taban kotu arasındaki yukseklige denk gelen arenasının en alcak kısımlarında ve sadece en cok 10 hektarlık bir alanda ve zaman zaman yasanmaktadır.
Aslında Projesi Avusturya ekolune gore planlanmıs Bozdag, sadece en alcak kısımlarında ve cok dar bir alanda vede zaman zaman yasadıgı kar eksikligi sonununu, Alp'lerdeki tum diger benzerlerinin yine benzer alcak alanlarında ayni tipte yasadıgı benzer kar eksikligi sorunları gibi, snowmaker yapay kar turu teknik alt yapı destegiyle cozmek zorundadır. Lakin Bozdag’ın, esasında projesinde olmasına ragmen, bu hayati teknik alt yapı eksikligi ısrarla gormezden gelinmis ve hatta inatla da asla tamamlanmamıstır. Herhangi bir kayak merkezinin biraz alcaklara inmesi, bazen alcak alanlarda kar eksikligi sorunları yaratabilir, lakin bunun mevsiminde cok sert ve kotu hava kosullarında bile, cok daha rahat ve konforlu kayak yapılabilmesine imkan veren cok degisik avantajları da vardır, hatta sırf bu yuzden ve ozellikle mevsiminde, Alp'lerdeki yuksek kayak merkezleri pek tercih edilmezler. Yani Bozdag projesinin bu avantajını da ozellikle gormek gerekiyor.
Avusturya ekolune gore projelendirme ve planlama esasının temelinde, alcak alanların zaman zaman teknolojik yapay kar sistemleriyle desteklenmesi ve yuksekler de de yaratılan en az bir kac ust anahtar kayak pistlerinin varlıgı yatar. Cunku genelde yukseklere cıkıldıkca kar kalınlıkları her zaman artar, yani bir baska ifadeyle, mevsimindeki kar kalınlıgı sıkıntısı, genelde ve daha ziyade alcak alanlarda yasanır. Neticede; Avusturya ekolune gore planlanan Bozdag kayak merkezinin projesinde de, aslında arenasındaki bu alcak alanlar icin, snowmaker teknolojik yapay kar destegi yer almaktaydı ve ayrıca da, uste ve yukseklerde de ( taban kotları 2000, 1930 ve 2000 m'lik yukseklige inen ) 3 adet ust anahtar kayak pisti ve onlarla ilgili 2 mekanik tesis daha bulunmaktaydı. Lakin hem arenasındaki genel teknik alt yapı ve hem de yukseklerdeki 3 ust anahtar kayak pisti dahil, Bozdag'daki bu eksikliklerin tumu ısrarla gormezden gelindi ve bunların hic biri de yine inatla tamamlanmadı.
Yani ve bu gunku haliyle Bozdag kayak merkezi, proje ve teknik bazda eksik bırakılmıs bir fabrika yatırımına benziyor ve neticede, uretim bantının surekli calısabilmesi, Bozdag'ın mevsimindeki genel kaderi ve isletilmesi, buyuk capta ve tamamen sadece Allah'a havale edilmis olmaktadır. Dahası ve yine Bozdag kayak merkezinin projesinde, 2159 m yukseklikteki zirvesinden, arenasındaki 1528 m'lik alcaklıga sahip en alt taban kotuna kadar da inen 3 uzun kayak pisti planlanmıs ve vardı. Fakat bu 3 uzun kayak pisti icin ve Alplerdeki pek cok orneklerinde de oldugu turden ve sadece 340 ve 560 m boyda 2 ara guzergah ve bir de 250 m'lik boyda bir sırt ıslahı planlanmıs ve ongurulmustu. Lakin projenin bu ongorulen kısmında da, sadece sırt ıslahı yapılmıs ve bitirilmis, diger 2 ara guzergah konusundaysa maalesef yine ve inatla hic bir imalat yapılmamıstır. Hal boyle olunca da; Bozdag, zirvesinden taa en alta kadar inecek olan ve yaklasık 620 m'lik bir dusey kot farkı toplamını kullanacak 3 uzun kayak pistinden mahrum bırakılmıs ve neticede, Alp’in kriter ve boyutlarında gercek bir kayak merkezi olma ozelligini yitirmis ve maalesef bu gunku haliyle de, sadece arenasındaki kucucuk alanda kayak yapılabilen ve ufacık bir mesire yeri haline getirilmistir.
Halbuki Bozdag’da, isin bu kısmı da tamamlanmıs olsaydı, zirveden en alt taban kotuna kadar inecek 3 uzun kayak pistinden en uzun olan sadece birinin, toplam boyu 3000 m’i bulacaktı. Neticede ve boylece artık Bozdag, Alpin kriter ve boyutlarına ulasmıs gercek bir kayak merkezi huviyetine de burunmus olabilecekti. Fakat nedense bu temel eksiklikler ısrala gormezden geliniyor ve hala inatla da yapılmıyor. Boylece de, sanki millete adeta bu Bozdag’dan bir sey olmaz dedirtilmeye calısılıyor ve hal boyle olunca da, gercekten bilen bilmeyen konusuyor ve neticede bu dag ve haksızca yerden yere vuruluyor. Ayrıca; Bozdag kayak merkezinin, normallerinde seyreden mevsimlerine gore genel kayak sezonu da, yine Alp’lerdeki pek cok ufak ve orta boy benzer kayak merkezinin altında degildir ve o pek cok benzerleriyle de tam olarak aynı gibi ve yeterlidir. Velhasıl ve yine normallerinde seyreden mevsimlerine gore; Bozdag’ın genel kayak sezonu, yine Alp’lerdeki pek cok benzeri gibi yaklasık 3 ile 3,5 ay kadardır, yani 120 ile 135 gunu kapsamaktadır. Neticede, mevsimler normallerinde seyrettigi surece; genelde Bozdag kayak sezonu, Aralık ayının sonuna dogru acılabilmekte ve Nisan aynın ilk haftasında da bitmektedir ve bu toplam sure, yine Alp’lerdeki pek cok benzer kayak merkezleriyle de esdegerdir.
Ancak global mevsimsel degisikliklerin etkileri, ilk olarak 1997 yılında ve kutuplardaki buzul erimeleriyle fark edilmis ve bu olumsuzluk, 2000’li yılların basından beri de artmıstır, bu sebeple genelde sıcaklılar yukselmekte, yagıslar azalmakta ve yıllardır sure gelen genel duzenleri de bozulmakta ve bu baglı olarak kayak sezonunun gelisinde de gecikmeler yasanabilmektedir. Elbette ki bu olumsuz gelismelerden sadece Bozdag degil, tum Alp’ler ve hatta dunyadaki tum kayal merkezleri de etkilenmistir. O nedenle ve bu artan sorunun cozumu adına, sayet gelecekte Alp’ler hangi teknolojik ve teknik yolu takip edecek ise, elbette ki Bozdag’da aynı yolu izleyecek ve benzer cıkısları da bulacaktır.
Bu son acıklamalarla, sanırım artık Bozdag’ın, simdiki hali ve gelecegiyle ilgili tum MR’ı cekilmis ve her seyi de acıklıkla ortaya konmus ve cok da anlasılır olmustur. Yani bu acıklmalar neticesinde ve buyuk oranda kafalardaki tum soru isaretleri de bitmelidir.
Lutfen Bozdag'a; Avusturya ekolune gore planlanan projesine dogrultusunda ve bu teknik gozle bakalım ve bu daga ve elbette ki ilgili projesine de haksızlık yapmayalım. Bence Bozdag; tum dag ve sahip oldugu tum genel ozellikler acısından, en az 15 kartepe ( sadece 1605 m’lik bir zirveye sahip kayak merkezi ) dagı yapar ve o kadar da degerlidir. Ustelik o kartepeye, yatırımcısı galiba 2000 yataklı bir otel de yapmıs ve bana gore, yatırımcı olarak cok da fazla cesur davranmıs. Sayet bu Bozdag, ornegin bir İstanbul il sınırları icinde yer alıyor olsaydı, inanın ki Bozdag'ın Alp'in kriter ve boyutlarında vede orta altı olcekte, ama buna ragmen de cok da doyurucu ve bir o kadar da guzel bir kayak merkezi haline getirildigini, biz İzmir'liler olarak herhalde saskınlıkla izlerdik. Acıkcası ve maalesef bundan adım gibi de eminim diyebilirim ve boyle muhtemel bir durum, elbette ki biz İzmir'liler icin bir utanc vesilesi olacaktır.
Dilegim, bu Bozdag'ın ve ilgili projesinin esas genel ve teknik degerinin, oncelikle ve bir an once anlasılması ve bu dagın da, teknik alt yapısı dahil tum eksikliklerinin vede acilen ve suratle bitirilmesi ve ayrıca, bir o kadar da, guzel ve iyi isletilebilmesidir. İste ancak o zaman; artık Bozdag, Alp'in kriter ve boyutlarında ve iyi isleyen bir esas kayak merkezi haline gelebilecek ve neticede, ciddi bir cekim kuvveti yaratacak. Hal boyle olunca da ve artan Bozdag musteri talebi karısında, diger dag oteli yatırımcıları da ve bir sekilde Bozdag’a gelecek ve yatak imal edebilecektir. İste ancak o sekliyle de; Bozdag, esas ve saglıklı bir cıkısı da yakalamıs olabilecektir. Gercek su ki; ancak pazarı olan bir kayak merkezi yatak yarımcılarını kendine cekebilir ve artan yatak sayıları da, kayak merkezine kar ve can katar, neticede bu her ikisi de birbirlerini desteklemektedir. Ama oncelikle bu motoru calıstırabilmenin tek yolu, Alpin kriter ve boyutlarına sahip ve tum teknik alt yapısını cozmus vede iyi isletilen ve guvenilir bir kayak merkezi yaratmaktan geciyor. Bozdag; gelecegini ve cıkısını sayet bu yonde arıyorsa, kesinlikle dogru bir yoldadır ve zaten, daha saglıklı baska bir cıkıs yolu da yok. Lakin, bu konudan bihaber olan pek cok kimsenin, oncelikle Bozdag’a camur atmaktan ve onu yerden yere vurmaktan bir an once vaz gecmesi gerekiyor. Ancak ondan hemen sonra da, bu dagın degeri ve projesinin isaret ettigi genel teknik eksiklikleri fark edilmeli ve projesi de, tumuyle realize edilerek eksiklikler bitirimeli ve tamamlanmalıdır.
Oysa benim hala gordugum su; maalesef ve bilir bilmez bu Bozdag hala yerden yere vurulmakta ve bu daga, daha isin en basında cok buyuk bir haksızlıklar yapılmakta ve belki de bilincsizce ama, neticede bu dagın gelecegi de sabote edilmektedir. Bence Bozdag icin ilk terk edilmesi gereken, iste bu sabote edici haksız elestirilerdir, daha sonrasında da, eksikliklerin giderilmesi ve projesinin tam olarak uygulanması konusunda da, elbette ki herkes elinden geleni yapmalı ve yapıcı her turlu baskıyı da ortaya koymalıdır. Bozdag'ın saglıklı tek cıkıs yolu budur ve bu yolu degil tıkamak, tam tersine ve bilhassa acmak, surekli ve ısrarla da acık tutmak ve bu konuda her turlu destegi de mutlaka vermek gerekiyor. Aksi halde Bozdag kayak merkezi fikri, porjesi ve hayali, daha buyuyemeden ve giderek erkenden olur ve gider, gelin Bozdag'ı oldurmeyelim ve tam tersine onu yasatalım ve buyutelim. Oldurmek kolaydır, vurusun gider ama, esasta onu var etmek, yasatmak ve buyutmek en zor ve en degerli olanıdır ve hepimiz, bence esasta bunu yapmalıyız. Acıkcası, degerlerini oncelikle fark ve var eden bir İzmir'li olarak, herhalde hepimize de bu yakısır veya yakısmalı ve sanırım oyle de olmalı.
Saygılarımla.
Oner Govsa
İns. Muh.
Acıklama: Bozdag kayak merkezinin ilk fikir babası, ilk ve tek dogal proje muellifi ve aynı zamanda da, degerli Valim sayın Kutlu Aktas'la birlikte burayı baslatan ilk kisilerden biri.
10. 06. 2004.
BİR İYİNİYET BELİRTİSİ OLARAK HAZIRLANAN VE SUNULAN
BOZDAĞ’IN GENEL KULLANIM KILAVUZU
BU KULLANIM KILAVUZU, ŞAYET YİNE DİKKATE ALINMAYACAK İSE, ( bu işin uzmanı )AVUSTURYA’LI PARTNERİMİZLE BİRLİKTE ALTIN ZİRVE A.Ş. OLARAK BİZLER; BOZDAĞ’IN NASIL DEĞERLENDİRİLECEĞİNİ ÖĞRETMEK VE GÖSTERMEK ÜZERE, BAZI İSTEKLER VE ŞARTLAR DAHİLİNDE ( teknik yeterliliğe sahip her işletmecinin mutlaka isteyeceği türden ),BOZDAĞ’IN İŞLETMESİNE TALİP OLDUĞUMUZU BEYAN EDERİZ.
KONU; BU TÜR KONULAR VE BOZDAĞ KAYAK MERKEZİ HAKKINDA, ( imalat, işletme ve fizibilite açısından ) MERAK EDİLMESİ VEYA ÖĞRENİLMESİ GEREKEN TÜM ÖNEMLİ DETAYLAR. AYRICA, KONUYLA İLGİLİ VE BİRKAÇ KISA AÇIKLAMALI VE ÇEŞİTLİ ALP ÖRNEKLERİNİN RESİMLERİ.
AMAÇ;İZMİR ÖDEMİŞ BOZDAĞ KAYAK MERKEZİ, ŞUAN YETERLİ BİR TEKNİK VERİMDEN ( her durumda sağlıklı çalışan bir sistemden ) VE GERÇEK ALP’İN BOYUT VE KRİTERLERİNDEN ( TÜMÜYLE ) YOKSUNDUR.
BU MERKEZ, ŞUAN EN UZUN KAYAK PİSTLERİ VE MAKSİMUM KAYAKÇI KAPASİTELERİ AÇISINDAN, ( sadece bir tek pist boyu olarak ) 600 M’LER VE EN ÇOK ( Alp’in kriterlerine göre ve sa- dece ) TOPLAM 500 KAYAKÇI ŞEKLİNDE UFAK BİR MESİRE YERİ HAVASINDADIR
ARZUMUZ, BOZDAĞ’I BU DURUMUNDAN BİR AN ÖNCE KURTAR- MAK, YÜKSEK BİR TEKNİK VERİMİ YAKALAMAKTIR. BÖYLECE BOZDAĞ, ( sadece bir tek pist boyu olarak ) 3000 M’LİK KAYAK PİSTLERİNE VE MAKSİMUM ( Alp’in kriterlerine göre ) 2500 KAYAKÇI KAPASİTESİNE ULAŞACAK VE ARTIK, ( biraz ufak da olsa, yine de ) ALP’İN KRİTER VE BOYUTLARINDA ( orta boy ) GERÇEK BİR KAYAK MERKEZİNE DÖNÜŞMÜŞ OLABİLECEKTİR.
BOZDAĞ’DAKİ ÖNCELİKLİ TEK ESAS KONU, YÜKSEK BİR TEKNİK VERİME VE ALP’İN KRİTER VE BOYUTLARINA UYGUN BİR ÇÖZÜME ULAŞMAKTIR. ŞAYET BU SAĞLANIRSA; İŞTE ANCAK O ZAMAN, YETERLİ BİR TİCARİ VERİME GİDEN YOL DA ARTIK KENDİLİĞİNDEN AÇILMIŞ OLACAKTIR
BU TÜR KONULARDA, YA MEVCUT YATAKLAR KAYAK MERKEZİNİ YAŞATIR YADA KAYAK MERKEZİNİN BİZZAT KENDİSİ, YATAKLARI CEZBEDER, TETİKLER VE DAVET EDER.
ŞU AN, BOZDAĞ’I YAŞATABİLECEK YETERLİ BİR YATAK DESTEĞİ YOKTUR. O HALDE GERİYE, ŞU AN TAKİP EDİLEBİLECEK YALNIZCA BİR TEK YOL KALIYOR. O SAĞLIKLI TEK YOL, ALP’İN KRİTER VE BOYUTLARINDA GER- ÇEK BİR ( kriter dışı ufacık bir mesire yeri değil ) KAYAK MERKEZİ YARAT- MAK VE ONU İYİ İSLETMEKTİR. ANCAK BÖYLECE ORTAYA CİDDİ BİR YATAK TALEBİ ÇIKABİLECEKTİR. DOLAYISIYLA, BU CİDDİ YATAK TALEBİ DE, OTEL YATIRIMCILARINI ÖZENDİRECEK VE BU BÖLGEYE ÇEKEBİLECEKTİR.
HEDEF; BURAYI İSTİYORUZ. ANCAK YİNE DE ŞAYET BOZDAĞ BİZE VERİLMEZSE; ( Bu tür konular ve Bozdağ hakkındaki her türlü teknik ve ticari bilgi ve verilerle donanmış ) BU ÖZET KİTAPÇIĞIN VE CİDDİ BİR FAYDA SAĞLAMASI ADINA, BOZDAĞ’A GELECEK VE TEKNİK YETERLİLİĞE ( mutlaka ) SAHİP BİR BAŞKA KURULUŞA VERİLME- SİNİ, ÖNEM VE ÖZELLİKLE TAVSİYE EDER VE DİLERİZ.
Önsöz; Bence, bir iş yarım bırakılacaksa, hiç başlanmamalı, ama şayet başlanmışsa da, asla yarım bırakılmamalı ve 1986 yılında başlamış olduğum bu iş de, aynı nedenle yarım kalmamalı. Benim, doğruluğundan emin ol- duğum genel karakteristik özelliğim budur. İşte bu önemli sebeple, bu ufak kitapçık yazılmış ve hazırlanmıştır. Amacım, Bozdağ’ın bu tür işlerdeki genel eksikliklerini tekrar gözler önüne sererek, bu eksikliklerin öncelikle fark edilmesini, daha sonra da ( inatlaşmadan ) kabulünü ve en kısa süre içinde de giderilmesini sağlayabilmektir. Çünkü, özellikle bu tür teknik işler, sağlıklı çalışabilecek bir sistem adına bazı önemli eksiklikleri asla affet- mez ve kaldırmaz. O nedenle; Bu gün için Bozdağ’da, sağlıklı çalışabile- cek bir sistem, yani yeterli bir teknik verim ve elbette ona bağlı bir ticari verim yoktur. Gayem, Bozdağ’ın bu hayati eksikliklerinin en kısa sürede bitirilmesi, yüksek bir teknik verimin ve ona bağlı yüksek bir ticari verimin, artık fazla zaman kaybetmeden ve bir an önce yakalanmasıdır.
Bozdağ konusunda ve bu güne kadar ben, pek çok ön yargı, vurdum duy- mazlık, inatlaşma, saygısızlık ve haksızlıkla karşılaştım. Oysa ki, bu tür konuları ve özellikle Bozdağ’ı en fazla incelemiş, hani neredeyse yutmuş ve en iyi bilen tek kişi sadece bendim. Bu ısrarla görülmezden gelinse de, bu gerçek yine değişmez. Oysa ki; Gerçek bir akılcılık ve uygarlık adına, böylesi bir insana saygısızlık ve haksızlık etmek değil, bu işte ondan yararlanmaya bakılması çok daha uygun olurdu, halbuki kuru bir teşekkür bile edilmedi. Üstelik, 15 ile 18 Temmuz 2003 tarihinde İzmir Vali’sinin özel isteği ve davetiyle, İzmir Bozdağ’a getirilmiş olan Avusturya’lı uzman- ların, verilen sözlere rağmen ve yatak dahil her türlü masrafları Öner Gövsa olarak bana ödettirildi. Dahası, bu konu Vilayete uygun faksla bildirildi ve nezaketen de olsa geriye dönüp, bir cevap bile veren olmadı. Gerçek şu ki, her kişi, farklı bir değerdir ve karşıdaki değerini yok farz etmek, hiç kimsenin haddi değildir ve üstelik, o kişiyi asla bir üste taşımaz. ( hatta, daha altlara indirir. ) Gelin, bu yüce yükselişe hep birlikte ulaşalım ve sahip olduğumuz mevkilere, daha yüksek ve hak edilen bir değer katalım.
Bana, dayatmacı üslubumun yarattığı rahatsızlıktan bahsedilmiştir. Ancak ve nedense insanlar, hiç kendi ayıplarını görmüyor veya görmek istemiyorlar. Oysa ki; Bu güne kadar ki dayatmacı üslubumun 2 genel kaynağı olmuştur, biri bu işleri ve Bozdağ’ı çok iyi bilmemdir, diğeri ise kuru bir teşekkürü bile çok gören köhne bir zihniyettir. Halbuki; Tüm gelişmiş ülkelerin teme-linde, kendi yetişmiş teknik elemanını değerlendirmek ve teşvik etmek yatar. Oysa Türkiye yönetenleri; Bu tür elemanlarına, hakettiğini maalesef yeterin- ce vermediği için, beyin göçü yaşanmakta ve bu ülke geri kalmaktadır.
Kısaca, tevazu’nun gerçek bir erdem olduğunu iyi bilir ve iyi savunu- rum. Ancak bu konuda, tevazu’yu bir yana bırakarak 2 şey söylemeliyim; 1 - Bu konular ve Bozdağ hakkında, bu türde kısa, öz ve değerli bilgiler içeren böylesi bir kitapçığı, Türkiye’de bulmak pek mümkün değildir. İlk önce bunun farkına varmak ve hakkı teslim etmek gerek. O nedenle ve şu an için, her ne kadar Bozdağ’ın hukuki proje müellifi olarak, Bayındırlık Bölge Müdürlüğü görünüyor veya bilhassa öyle görünmek istiyorlar ise; O meslektaşlarıma ben; Öncelikle bu sıfatı hakketmeleri için, bu türde bir Bozdağ kitapçığını yazabilecek bir donanıma ulaşmaları gerektiğini hatırla-tırım. Bu tür işlerin ve Bozdağ’ın gerçek ve tek doğal sahibi aslında benim ve aklı eren pek çok değerli kişi de bunun farkında. Bana, bu tür bir hak teslimi yapılmamış olsa veya yapılmak istenmese bile, ben zaten bu hakkı aldım ve elimde duruyor. Ancak yine de ve samimi olarak; Bu konunun ve Bozdağ’ın tek uzmanı, keşke ve sadece ben olmasaydım diyorum. Keşke yanımda, bu tür bir başkası daha bulunsaydı, her şey çok daha kolay ve Bozdağ için çok daha yüksek bir şans olurdu ve ben de böyle yorulmaz- dım. Ama maalesef olmadı ve tek kaldım, ne diyelim ? Hayırlı olsun.
2 – Kısaca; Şayet Bozdağ’ın daha iyi kullanılabilmesi isteniyor ise; Aslında son derece önemli detaylar sunan bu ufak kitapçığın, tüm önyargı- lardan arınarak ve asla inatlaşmadan incelenmesini ve tüm önerilerin en kısa sürede çözümlenmesini, ısrar ve önemle tavsiye ederim. Bu tip konu- ları çözmenin tek akılcı şartı; Herkesin kendi aklına uyması değil, bilenin veya uzmanın aklına uyulmasıdır. (Bozdağ’ın uzmanı benim. )
Ayrıca, bu kılavuz kitapçığın baş sayfasında da ve çok net olarak görül- düğü gibi; Bu işin uzmanı Avusturya’lı partnerimizle birlikte Altın Zirve A.Ş. olarak bizlerin, bazı istek ve şartlar dahilinde Bozdağ’ı işletmeye talip olduğu belirtilmiştir. Amacımız, Bozdağ’ın nasıl işletilmesi gerekti- ğini göstermek, öğretmek ve çevreye daha yaralı olmaktır. Bu taleptekibazı istek ve ön şartlarımız,Bozdağ’a gelecek ve teknik yeterliliğe sahip her işletmecinin, mutlaka isteyeceği türdendir. Çünkü Bozdağ’da, bir an önce giderilmesi gereken çok ciddi ve hayati eksiklikler vardır ve eksiği de, aklı başında bir kimse asla almak istemez. Bu tür konular, belki sözlü görüşmelerle, ama daha ziyade karşılıklı yazışmalarla çözümle-nebilir. Ancak, her şeye rağmen Bozdağ’ın işletmesi, şayet bizlere verilme-yecek ise; Hiç değilse, teknik yeterliliği olan bir başka özel kuruluşa ve bir an önce devredilmesi ve bu kılavuz kitapçığın da, ciddi bir fayda sağ- lamak adına, o şirkete sunulması gerekir veya önemle tavsiye edilir.
Bilindiği ve artık Dünya’ca da kabul gördüğü üzere; Bu tür işlerde, iflas korkusunu ve kar dürtüsünü yaşamayan resmi kurumların, yeterince fayda yaratamayacağı kanıtlanmış bir gerçektir. O nedenle, bu tip resmi veya yarı resmi kurumların, böylesi merkezleri işletmekten çekilmesi ve yerini teknik yeterliliği olan özel bir şirkete bir an önce devretmesi, tüm bölge adına büyük faydalar getirecektir. Çünkü, zamanımızda artık bu türdeki tüm resmi işletmeler, Rusya ve Çin’de bile terk edilmiş ve onlar dahi, daha verimli ve daha çağdaş bir yola girmişlerdir. ( eksiklik kalmadığında işletmeci gelir.)
Bozdağ’ın da ve en kısa sürede böyle çağdaş ve verimli bir yola girmesi, tüm bölgeye daha yüksek bir fayda sağlanması açısından şarttır. Oysa ki; Bu güne kadar Bozdağ konusunda ve maalesef pek çok kişi, çeşitli ufak düşünce ve hesaplar üretmiştir. Ancak, bu türdeki tüm ufak hesap ve düşüncelerin, asla yeterli bir büyüklüğü yaratamayacağı kesindir. O neden- le, bu tür saçma, ufak, tehlikeli ve zararlı tüm düşünceleri ve gereksiz gecikmeleri ortadan kaldırabilecek tek doğal yol, Bozdağ’ın bir an önce gerçek sahibine teslim edilmesidir. Bu teslim, bize veya bir başkasına da olabilir. Ancak bu kişi, mutlaka yüksek bir teknik yeterliliğe sahip ve kesin- likle Bozdağ’ı anlayabilecek, sevebilecek ve onu sahiplenebilecek biri olma- lıdır. Çünkü, bu konuda İzmir’in tek şansı olan Bozdağ, aslında bir işe yarayabilecek özelliklere sahiptir, ama zor bir dağdır ve dolayısıyla onu, ancak gönlü olan ( sadece yetenek yetmiyor ) anlayabilir ve değerlendirebilir
Şu günlerde artık, ortada kendini biraz düzeltmiş ve toparlamış bir İzmir var. Bu yeni durum, İzmir turizmi adına çok sevindiricidir. Bundan böyle İzmir, ( dış veya en azından iç piyasadan ) turizm sektöründen ve dışarıdan fazladan bir gelir temin etmeye bakmalıdır. Ama bunun için İzmir, artık tüm turistik değerlerini devreye sokmalı ve bu piyasa da mümkün olabilen bir iddiayla girmeli ve bu pastadan hakkettiği payı da alabilmelidir. Bunu sağlayabilmek adına İzmir, elindeki her türlü turistik ürünü son derece iyi değerlendirmek zorundadır. Bozdağ’da, asla parayla yaratılamayacak çok yüksek bir değerdir, bir Tanrı armağanıdır ve İzmir için son derece fantastik bir üründür. İzmir’li ve İzmir turizmi, öncelikle bu Tanrı armağanının mut- laka değerini bilmeli ve hakkını da verebilmelidir. Üstelik, kış mevsimi de dahil olmak üzere ve genel iklimsel özellikleri açısından İzmir, tüm turiz- mini 12 aya yayabilecek özelliklere de sahiptir. Tüm eksiklikleri gideril- miş ve iyi işletilen bir Bozdağ da, İzmir’in bu özelliklerine yeni ve büyük bir katkı sağlayacak, yüksek bir heyecan ve olağanüstü bir renk katacaktır.
Sonuç; Bozdağ’ı bölgeye kazandırdıkları, her türlü yardım ve katkılarını asla esirgemedikleri için, önceki Valilerden sayın Kutlu Aktaş’a, sayın Hüseyin Öğütçen’e ve tüm diğer sayın Valilere, kendim ve İzmirliler adına candan teşekkür ederim. Son olarak; İçinde,Avusturya’lıpartnerle birlikte işletme teklifimizi de barındıran ve son derece önemli ve dikkat çekici çeşitli öneriler sunan bu kitapçığın, içeriğinin ve işletme talebinin ( hiç değil- se bu kez ) dikkate alınmasını, yüksek bir itinayla incelenmesini ve bir işe yaramasını candan dilerim.
Saygıyla, Bozdağ’ın doğal proje müellifi ve şirket yönetim kurulu başkanı
Öner Gövsa İnş. Müh.
İçindekiler sayfa
1. Mevsimsel verimlilik........................................ ..................... 7
Genel meteorolojik özellikler ve dağlara yansıma şekilleri....... 7
Yüksekliğin, bu yansıma şekilleri üzerindeki genel etkileri...... 13
Aranan ve mevcut kar tipleri ve kalitesi hakkında.................. 13
Muhtemel, yağış ve kar sıkıntısı oluşumlarına karşı alınacak, genel Alp tedbir ve teknikleri............................ 14
Yapay kar teknolojisi ve tekniğiyle ilgili kısa bilgi............... 15
Yapay kar teknolojisinin, genel manuel uygulama tekniği... 17
Alp’lerde, sezonunda ilan edilen kar kalınlıkları ve genel yöntemleri ile, Bozdağ’da yaşanmışlar hakkında................ 17
Muhtemel kar sıkıntısıyla ilgili ve yapay kar dahil, Alp’lerde alınan 2 genel tedbir hakkındaki açıklama........... 19
Bozdağ’ın, bu önemli konuyla ilgili şu anki durumu nedir ?. 19
2. Kayak merkezlerinin en alt taban kotları ve yükseklik farkları.. 21
Bozdağ’ın genel topografik özelliği ve karşılaştırmalı durumu.. 22
Yükseklik farklarının yarattığı dezavantaj ve avantajlar........... 22
Ortadaki dezavantajları, avantaja çevrilebilme yöntemleri...... 23
Çığ sorununu, ortadan kaldırmanın genel teknik yolu............. 23
Bozdağ’ın genel teknik eksiklikleri ve yapılması gerekenler..... 24
Bozdağ’da uygulanacak genel tedbirler
ve teknolojik teknikler......................................... ................ 25
Bozdağ’ın, genel ve bu yılki ( 2003 / 2004 ) kayak sezonu hakkında.......................................... .................................. 26
Bozdağ’da sağlanması zorunlu genel teknik verimlilik............. 27
3. Teknik verimlilik ile, ticari verimlilik ilişkileri............................ 28
3.1. Ticari verimlilik ve Bozdağ’ın bu konuyla ilgili şu anki durumu. 28
3.2. Bu tür yerlerin genel müşteri profili ve asıl hedef kitlesi.......... 30
3.3. Bozdağ ihtiyacı gerçek mi ? Nasıl bir talep olabilir ?
Asıl hedef kitleye ve ticari verime ulaşmanın genel yolları....... 31
3.4. Bu konuda yapılması gerekenlerin kısa açıklaması ve tekrarı... 33
3.5. Sunulmuş olan, Bozdağ kayak pistleri projesi hakkında.... 35
3.6. Bozdağ’ın, toplam kayakçı, yatak, kafeterya
ve tüm diğer sosyal tesis kapasiteleri hakkında............ 38
3.7. Bozdağ kayak merkezinin fizibilitesi hakkında................ 43
3.8. Rekabet, genel piyasa oyunları ve Bozdağ’da yaşananlar..... 67
3.9. Bilgi, teknik deneyim, teknoloji ve beceri birlikteliğinin getirisi. 71
4. Konular ve Bozdağ’la ilgili, açıklamalı çeşitli Alp resim örnekleri... 80
Detaylar için ekli dosyayı tıklayınız.
06. 07. 2004.
Konu; Ata’cım, ( Sakıncası yoksa, bana sadece Öner de ) Bozdağ’daki sırt ıslahı ve ara güzergahlar konusunda, yetkililerin pek çok tereddütleri vardı, ama ne mutlu ki bunların çoğu aşıldı. Fakat ve maalesef, hala çok az te- reddüt kırıntılarının kalmış olduğu görülüyor. O nedenle ben, bu türdeki bazı ufak tereddüt kırıntılarının da aşılmasına yardımcı olmak ve Alp’in kriterlerini olabildiğince açmak ve anlatmak için, bu ufak bilgilendirmeyi gerekli gördüm. Kayak pistlerine ait bu Alp’in ( FİS kriterlerine göre ) teknik profilinin işe yarayacağından, beğenileceğinden ve bazı ufak tered-dütlerin de, artık tümüyle ortadan kalkacağından eminim. Ayrıca bu arada ben, uygulama konusunda yapılmasını istediklerimi de, bu yazıya tekrar ilave ettim. Senin de uygun bulmanı, önem ve özellikle umar ve dilerim.
FİS ( Uluslar arası kayak federasyonunun Alp’in ) kriterlerine göre, ( Alp disiplini yamaç kayağı ) kayak pistleri zorluk derece renkleri hakkında ( topografik eğimler ve tüm özellikler açısından ) genel teknik açıklama;
·Yeşil renkli kayak pistleri; Kayağa yeni başlayanlar için, minimum % 5,% 15 eğimli, en az pist genişliği ise 30 m. (( Yeşil bir pistin içinde ve toplam boyun 1 / 3’ünden az olmak şartıyla, % 5 eğimden az “sarımtrak” ( yürüyüş kayağı yolu ) veya bir üst mavi kısımlar bulunabilir ve bu kısımlar, genel ortalama eğimi etkiler. )) maksimum ·Mavi renkli kayak pistleri; Orta derecede kayak yapanlar için, mini- mum % 15, maksimum % 35 eğimli, en az pist genişliği ise 30 m. ( Mavi bir pistin içinde ve belli bir oranlarda, yeşil ve kırmızı kı- sımlar bulunabilir ve bu kısımlar, genel ortalama eğimi etkiler. ) ·Kırmızı renkli kayak pistleri; İyi derecede kayak yapanlar için ve resmi müsabaka kayak pistleri, minimum % 35, maksimum % 60 eğimli, en az pist genişliği ise ( FİS kriterlerine göre ) yine 30 m. ( Kırmızı bir pistin içinde, mavi ve siyah kısımlar bulunabilir ve bu kısımlar, genel ortalama eğimleri etkiler. ) ·Siyah renkli kayak pistleri; Zor pistler, minimum % 60, maksimum % 100( yani maksimum 45 dereceli bir açıya sahip ), en az pist genişliği ise 40 ile 60 m arasında. (( diklik artıkça, genişlik de artar. ), ( Siyah bir pistin içinde kırmızı kısımlar bulunabilir ve bu kısımlar, genel ortalama eğimi etkiler. )) eğimli Ancak ve takdir edersin ki, 600, 800, 1000, 1200 ve hatta 1500 m’lik bir düşey kot farkı toplamındaki uzun ve çok uzun pistlerde ( ki Alp’lerde bu böyledir ), bu tür doğal eğimleri ( genelde ) homojen olarak bulmak elbette mümkün değildir. O nedenle ve yarışma pistleri de dahil, aralara değişik eğimler ve birkaç ara güzergah da girebilmektedir. Böylesi uzun veya çok uzun kayak pistlerinde, ( Hatta kısa pistlerde bile ) araya giren değişik zorluk derece renkleri söz konusu olduğu için; Bu kez ortaya, ağırlıklı pist rengi şeklinde, yeni bir kavram çıkmaktadır. Şimdi, önce bu ağırlıklı pist rengi kavramını biraz açıklayalım
·Yeşil pistlerin içinde, ( sarımtrak kısımlar da olabilir ) biraz ( bir üst renk )1 / 3’ünü aşma- ması gerekiyor. Şayet aşar ise, o pistin ağırlıklı pist rengi, ( bir üst renk ) mavi olarak kabul edilir.mavi kısımlar bulunabilir. Ancak bu yeşil pistin içinde bulu- nan bir üst rengin, kesinlikle toplam pist boyunun ·Mavi pistlerin içinde bulunan kırmızı renkler için de, yine bu aynı kriterler geçerlidir. Yani, ağırlıklı pist rengi mavi olan bir kayak pisti- nin içinde yer alan kırmızı kısımların uzunluğu, toplam pist boyunun 1 / 3’ünü aşmaması gerekiyor. Aksi halde; O pistin ağırlıklı pist rengi, ( bir üst renk ) kırmızı olarak kabul edilir. (( Bozdağ’da, ağırlıklı pist rengi mavi kabul edilecek olana iyi bir örnek; Bir sırt ıslahı ( kayma yönünde minimum % 2’lik bir eğimli ) ve bir ara güzergahla oluşturulacak ve zirveden en alttaki arenaya inecek, 2900 m’lik bir toplam boya sahip ve (( 2150 m zirve – 1530 m arena ) / 2900 m )) = ortalama % 21 eğimli olacak, Bozdağ’daki en uzun ve ağırlıklı pist rengi mavi olan ( ABCD ) kayak pisti. Kısaca bu pistin; Sadece 320 m’lik bir kısmı içinde, maksimum % 56’lık bir eğime ( yaklaşık 30 derecelik bir açıya ) sahip ve kırmızı olacaktır. )) ·Kırmızı pistlerin içinde de, bir üst renk olan siyah kısımlar buluna- bilir. Ancak bunların toplam uzunluğunun da, yine toplam pist boyu- nun 1 / 3’ünü aşmaması gerekiyor. Ayrıca, bu kısa siyah kısımların maksimum eğimlerinin de, şayet mümkünse % 70 veya % 80’leri ( yaklaşık 35 veya 40 derecelik bir açıyı ) aşmaması ve ayrıca o kısımların, daha aşırı bir genişliğe de sahip olması gerekmektedir. ·En yüksek eğimli ve zor olan siyah pistlerde de, şayet mümkünse ve doğal arazi meyilleri içinde, arada daha az eğimli olan çeşitli palya’ların bulunması (), çok aranan bir özelliktir. Aslında bu aynı durum, diğer tüm pistler için de geçerlidir. () kayakçıyı rahatlatmak ve dinlendirmek açı- sından Bozdağ’daki AGD siyah sırt pistinde, bu aranan özellik doğal olarak ve bir artı puan şeklinde mevcuttur. Şimdi ve bu kez, ara güzergahlara ait kısa bir açıklama getirelim; Kayak pistlerinin belli yerlerinde yer alan ara güzergahların, genel teknik profilleri kısaca şöyle olmaktadır;
·Ara güzergahların toplam uzunlukları, genelde toplam pist uzunluğu- nun 1 / 2’sinden fazla olmaz. Ancak kesin bir ölçü yok ve ayrıca, orantısal olarak genelde çok daha kısa boylarla karşılaşılmaktadır. ·Yeşil ve Mavi renkli pistlerde yer alan ara güzergahların eğimleri; Minimum % 5, maksimumu ise pist eğimlerinin 1 / 2’si kadar olabilir. Genişlikleri de, 5 ile 12 m arasında değişir. ( eğim arttıkça, genişlik de artırılır, genişliği 3 m olan daha az eğimlilerle de karşılaşılmaktadır. ) Kırmızı renkli pistlerdeki ara güzergahların eğimleri ise; Ara güzer- gahın genişliğine göre değişebilmekte ve yine eğim arttıkça, geniş- lik de artmaktadır. Eğim % 5 ile % 10 arasında ise, en az genişlik 6 ile 10 m arasında olabilmektedir. Şayet bu ara güzergahların eğimi, minimum % 15 ile, maksimum % 25 arasında ise, ortalama genişlik- leri de 12 ile 15 m arasında olabilmektedir. Bu tür için, 15 m’lik bir genişlik çok idealdir. ( Ancak bu kırmızı pist, şayet bir resmi kayak müsabakası pisti ise, burada yer alacak ara güzergahların geniş- liği, FİS kriterlerine göre en az 30 m olmak zorundadır. ) ·Genelde tüm ara güzergahların ve özellikle vadi tarafında, gerekli tüm ( Ağ veya net ) emniyet tedbirleri alınır. ( Bu tedbirler, özellikle müsabaka pistlerinde 2 kademeli olarak yapılır ve 2 kat arttırılır. )
Sıt ıslahı için ise; Alp’lerde, çok az sayıda sırt ıslahı örnekleri vardır ve o nedenle daha nadir rastlanılmaktadır. Buradaki temel esas, en az 35 m’lik bir genişlik ve kayma yönünde minimum % 2’lik bir eğimdir. Ayrıca her iki tarafında, yeterli ağ veya netle, emniyetli bir hale getirilmesi gereklidir
Bozdağ’da 1 sırt ıslahı ve 2 ara güzergah oluşturulduğunda, zirveden en alta inecek ve 620 m’lik bir düşey kot farkı toplamını kullanacak olan, toplam 4 ( AGD, AGFD, AFD ve ABCD ) uzun kayak pisti ortaya çıka- caktır. FİS kriterlerine göre Giant Slalom müsabakası için, 250 ile 450 m’lik, Süper Giant Slalom ( Süper ci ) ve Downhill için ise, 550 ile 1100 m’lik bir düşey kot farkı toplamı gereklidir. Bozdağ için, Giant Slalom türündeki bir oluşum, AFD kayak pisti içinde mümkündür. ( Ama süper ci ve Downhill için, Bozdağ’da bu tür bir olasılık pek mümkün gibi görün- müyor. Fakat bu tür nihai kararları, aslında FİS uzmanları verecek, ayrıca bazı ufak retuşlar da istenebilecektir. )
Alp’in kriter ve boyutlarında olan herhangi bir kayak merkezinin, FİS kriterlerinde bir müsabaka pistine sahip olması, o kayak merkezinin değerini arttırır ve ona uluslar arası bir boyut kazandırır. ( Bozdağ’daki bu Giant Slalom yarışma pisti konusu, işte bu bakımdan çok anlamlıdır. )
Bozdağ kayak merkezindeki tüm kayak pistleri tamamen bittiğinde ve kayı-lacak bir duruma gelindiğinde ( Alp’lerdeki tüm diğer kayak merkezlerinde de olduğu gibi ) FİS’e başvurulacak ve onlardan, bir denetim ve rapor iste-necektir. Onların denetimi ve belki ilave yaptırımları sonucu verecekleri rapor, yarışma pistlerini onaylayacak, tüm dünya mahkemelerinde geçerli olacak ve iyi bir işletmeciyi, gereksiz suçlamalardan da koruyacak ve rahat-latacaktır. Böylece, FİS tarafından onaylanmış yeni bir uluslar arası kapı açılmış olacaktır. ( Bu teknik ve ticari sistem, tüm dünyada böyle yürüyor.)
Öner Gövsa olarak aslında benim görevim; Bozdağ kayak merkezini, FİS uzmanlarının önüne çıkabilecek bir duruma ve boyuta getirebil- meye öncülük etmektir. Ondan sonra artık Bozdağ’ın önü tümüyle açıla- cak, bilir bilmez ve olumsuz konuşmalar da bitecektir. Ben, böylesi zor bir dağ olan Bozdağ’ın ve tüm teknik heyetinin, “projelendirme ve uygulama dalında” bir ödül alabileceğini bile düşünmekteyim. Açıkçası, yanılacağımı da hiç sanmıyorum. Büyük lafıma tövbe ama, bir süre sonra Bozdağ için bize, bu proje ve uygulamalardan dolayı çok dua edenler olacak.
Şimdi ve bu aşamada, kesin isteğim veya özel ricam şu; Kayak pistleri için lütfen hiç kimse konuşmasın ve kafaları karıştırmasın. Verdiğim proje çok net, belli ve kesinlikle o uygulanmalı, ancak geliştirilmesine de açığım. Kısaca ben ne diyorsam, o olmalı, fakat verdiğim projenin geliştiril-mesine de açığım. Açıkçası benim; Proje bazında değil, ama uygulama bazında teknik desteğe ihtiyacım olabilir. Ata’cım, sen bahsettiğin gibi ve istersen bir karayolcu takviyesi al, benim için bir mahsuru yok, hatta fay- dası olabilir ve beni rahatlatabilir. Üstelik Bozdağ’da, uygulamanın en mükemmelini yakalama şansımızı da arttırabilir ve çok daha iyi olabilir. ( Yalnız, tembel olmayan ve iş yapmaya iştahlı ve cabbar birini bulursan iyi olur, onunla da uğraşmayalım. Çünkü bu zamana kadarki bu tür tüm gayretler, benim için çok ciddi bir zül’dü ve bana lütfen daha fazlasını ya- şatma. Açıkçası ben bunu hak etmiyorum ve bilhassa rica ediyorum. )
Kayak pistleri zorluk derece renkleri ve genel teknik profilleriyle ilgili, İtalya’nın çok ünlü Alta-Badia’sından ( Süd Tirol ) bir örneğin renkli fotokopisini, bu yazıya ekledim. İncelediğin zaman, her şey çok daha netleşecektir. Ancak yine de bana, istersen her şeyi sorabilirsin. Fakat Bozdağ’da, şayet benim dediğim ve işaretlediğim yapılır ise, her kes şaşıracak, hayran olacak ve tüm teknik heyeti, takdir ve tebrik ede- cektir. ( hatta, uluslar arası bir ödül bile alınabilir.) Saygı ve sevgilerimle.
Bu asagıdaki metnin, dikkatlice okunmasını tavsiye etmekteyim.
Dikkat: 27 Nisan 2009 tarihinde ve artık bu gecmis olan sezon icin ve hic degilse yaza girmeden once, en son kar gorebilmek ve gezmek amacıyla Bozdag kayak merkezine gittim. Oradaki bekci arkadasla karsılastık, onunla biraz sohbet ettik ve ondan ogrendigime gore, Bozdag kayak sezonunu Mart sonunda kapatmıs. Bekcinin soyledigine gore, galiba kayak merkezine nisan basında cok yagmur yagmıs. Bu durum, maalesef bu tur isleri bilmeyen pek cok kisiye ters gelebilir, ama gercekte bu olusumlar, elbette istenmiyor olsa da, aslında Alp'lerdeki bir cok kayak merkezi icin bile son derece normal seylerdir. Ornegin; ozellikle Almanya'da Stuttgard ile Munih arasında yer alan ve Alp'lerin baslangıcı diye adlandırılan ve Schwabische Alp olarak telaffuz edilen bolgede, zirveleri 900 ile 1000 m'leri ancak bulabilen pek cok ufak kayak merkezi var. Surekli teknolojik kar takviyesi yapılan bu kayak merkezlerinde, kayak sezonu icinde bile, zaman zaman bol bol yagmur yagabilmektedir. Ustelik bahsettigim bu merkezlerin hepsinin genel kayak sezonu, aslında Bozdag'dan cok daha kısadır. Dahası bu tuhaf durum, elbetteki sadece Almanya ile de sınırlı degildir, Avusturya Alp'lerinde ve taban kotu 700 veya 800 m'lere kadar inen pekcok unlu kayak merkezi icin de, sezon icinde ve zaman zaman aynı tip sorunlar yasanmaktadır. Mesela, Avusturya İnnsbruck'un ( alcaklıktan yukseklige ve o sıralamaya gore; Axamer Lizum, Kuhtai ve Stubai glasier dısındaki ) diger cok unlu kayak merkezlerinden; Muttereralm, İgls ve Telfes'te de zaman zaman sezon icinde bile bu tip meteorolojik terslikler ve sorunlar yasanmaktadır. Ornegin; simdi ismini saydıgım ve taban kotları 800 m'lere kadar inen ve İnnsbruck'un bu cok unlu 3 kayak merkezinin kayak sezonu, bu yıl 29 Martta resmen kapandı ( ve o tarihte ben ordaydım ), velhasıl bu durum karsısında, acıkcası Bozdag icin daha ne isteniyor ? Ben anlamıs degilim. ( İnnsbruck'un, taban kotu yaklasık 1550 m olan ve biraz yuksekte yer alan o cok unlu Axamer Lizum'da, 19 nisanda kayak sezonu resmen kapandı, velhasıl netice olarak, sadece glasierler, yani buzul kayak merkezleri haric, bu gunlerde neredeyse Alp'lerin tamamındaki tum kayak merkezlerinin % 90 veya % 95'si, kayak sezonlarını resmen kapatmıs durumdadırlar. Dahası bu gunlerde Alp'lerin tum kuzey yamaclarındaki dogal kar sınırı, yaklasık 1500 m'lik bir yukseklige cekılmis durumdadır diyebilirim ve mesela ben bu gun Bozdag'ın kuzey yamacındaki dogal kar sınırını, 1700 m'lik bir yukseklik seklinde algıladım ve bana gore bu durum, acıkcası hic de kucumsenecek bir durum degildir, neticede Bozdag'ın degeri kavransa ve bilinse herhalde cok daha iyi olacak )
Ayrıca ve bu vesileyle de, kayak sezon icinde yagan yagmurla ilgili bir baska ornek daha vereyim ve mesela, yıllar once ( galiba 7 veya 8 yıl onceydi ) ve ozellikle de bir Subat ayı gecesinde ve Avusturya'nın en unlu kayak merkezlerinden biri olan ( taban kotu 700 m'lere iniyor ) Schladming'te, iniste bir dunya kayak sampiyonası vardı, gece yapılan bu yarısma sırasında, sakır sakır ve saganak halinde muthis bir yagmur yagmıstı, velhasıl bu ters meteorololik olusumlar istenmese bile, maalesef oralarda da zaman zaman olabiliyor. ( bahsetmeye calıstıgım bu ve benzer tum unlu kayak merkezleriyle ilgili her turlu teknik bilgiyi ve sayet istersen, sen de snowforecast.com sitesinden alabilirsin )
Neticede, konuyu ulkemize ve bolgemize cevirirsek; bu yıl haric, ama ozellikle gecen son birkac yıl, basta Ege bolgemiz cok buyuk bir kuraklık yasadı, tum barajlarımız kurudu, yer altı suları neredeyse tukenecekti ve o sebeple de sebeke suyundaki arsenik oranları bile muazzam arttı. Sonucta; Ege bolgemizin yasadıgı bu muthis kuraklık felaketinden, elbetteki Bozdag'da nasiplenmek zorunda kalmıstı, yani aslında o felaket kurak donem, bence Bozdag icin bir olcu kabul edilmemeli, cunku o kurak donem devam etseydi, zaten hepimiz muazzam bir felaketi ve yoklukları yasamak zorunda kalacaktık. Neyse ki bu sezon, sanki bu kuraklık tehdidini asmıs gibi gorunuyoruz, elbette ki bunun devamının gelmesini de yurekten diliyorum.
Ayrıca bu arada, mesela genel kar eksiklikleriyle ilgili diger sorunların cozumunde de; Bozdag'da da, elbetteki Alp'lerdeki ve Amerika'daki tum kayak merkezlerinin takip ettigi teknik yol izlenmelidir ve bu gun icin henuz baska bir yol da kesfedilmis degildir. Teknik alt yapılar kurulacak, eksiksiz bir hale getirilecek ve sonucta da bunları gayet iyi calıstırarak snowmaker'lerle yapay kar uretilip kayak pistlerine puskurtulecektir. Ayrıca bununla da yetinilmeyecek ve yukseklerde birkac anahtar kaya pisti yaratılacak ( bu 2'li onlem, acıkcası genel Alp planlamasının esas temelini olusturmaktadır ve Bozdag'da bu aynı teknige gore projelendirilmistir ) ve isletilecektir, cunku yukseklerdeki kar kalınlıkları, genelde elbette alcaklarda yer alanlara oranla her zaman cok daha fazla olabilmektedir, ornegin mesela Bozdag'ın 1528 m yukseklikteki ( bu, kayak adına Tukiye'deki en alcak nokta ) arenasının finisinde 30 cm kar kalınlıgı varsa, bu aynı kar kalınlıgı 2000 ve ( zirve ) 2150 m'lik yuksekliklerde 1 ve giderek 1,5 m'yi bulabilmektedir. Oysa Bozdag'da; sadece 8 veya 10 yıl oncesinde, bu aynı noktadaki kar kalınlıkları, acıkcası bu simdiki olculerin 2 veya 3 katını bulmaktaydı, fakat son yıllardaki genel durum cok farklı ve cok daha dusuk seyrediyor ve yarının ne olacagını da kimse kestiremiyor. Ama yine de, sanki ve ozellikle de ( 2008 ve 2009 sezonu ) bu yıl, eskiye oranla umut verici bir toparlanma da yasanıyor gibi gorundu, fakat elbetteki buna kanmamalı ve genel teknik alt yapı mutlaka tamamlanmalıdır.
Ornegin bu konuda: Gunumuzde; Amerika'daki ( Kanada ve Japonya da aynı Amerika gibi ) ve Alp'lerdeki tum kayak merkezlerinin sırasıyla, teknolojik ve teknik alt yapı olarak % 90'nında ve % 75'inde snowmaker yapay kar destegi vardır ve isletilmektedir ( kaynaklar: national geograficin yazılı ve gorsel yayınları, DSV skiatlas ve snowforecast.com sitesi ) ve dahası bu oranlar, giderek de yukselmektedir. Ustelik bu gunlerde; artık buzul kayak merkezlerine bile, ( yani cok daha yukseklerdeki buzul bolgelerine bile, Alp'lerin kuzey yamaclarının 2650 m'yuksekliklerinden sonra baslayan ve genelde 3300 m'lere kadar ( İsvicre'de sacsfee, zermat haric ve zermat 3900 m'ye kadar cıkıyor ) cıkan Alplerde 23 buzul kayak merkezi var ve bunlarda yazın da kayak yapılabiliyor ) snowmaker yapay kar yapma sistemleri kurulmus ve calıstırılmaktadır. Dahası, snowmaker'lerin gazlı ve gazsız turleri olmak uzere, daha yuksek sıcaklıklarda kar imal edebilmelerini saglayabilecek muthis teknolojiler de gelistirilmektedir, ornegin bu konuda Japonya + 6,5 C derecede kar yapan snowmakerleri gelistirmis ve kulllanmaktadır. Bilindigi gibi, geleneksek gazssız snowmakerler, genel olarak en yuksek verime - 5 C derecede ulasmaya baslamaktadır ve bunların manuel ve tumuyle otomatik ( yani uygun sıcaklıgı ve nemi buldugunda, makine kar yapmaya ve puskurtmeye sadece kendisi karar veriyor ve kendisi uyguluyor ) olanları da vardır. Gazlı tip olanların, digerlerine oranla genel uretim kapasitesi dusuktur, ama daha yuksek nem ve sıcaklıkta kar imal etme yetenekleri de vardır.
Bu arada ve nedense, ayrıca Bozdag icin nem oranlarının hep yuksek oldugundan bahsedilir durulur ? Bu konu icin 3 temel detay vereyim. Birincisi; bu nem oranları, aslında guneyli ( mesela ve ozellikle Lodos'ta ) ruzgar durumunda artmakta, kuzeyli ( karayel, yıldız ve poyraz'da ) ruzgarlarda da azalmaktadır, dahası yagıs oncesi ve yagıs sonrası da farklıdır, yani bu nem oranları sabit degildir, gercekte degiskendir. Velhasıl teknolojik destekli kar imal etmek icin, elbetteki Lodos ruzgarı esen, nispeten sıcak ve nemli geceler secilmeyecektir. İkincisi; Her ikisi de dagların kuzey yamacında ve yaklasık benzer yuksekliklerde yer alan Bursa ile ( Manisa ) Salihli'nin kıs mevsimindeki nem oranlarını sayet mukayese ederseniz ( bu verileri DMİ'lerinden alın, acıkcası bende var ), Bursa'nın Salihli'ye gore cok daha yuksek nem oranlarına sahip oldugunu goreceksiniz. Bu durum; Bozdag'ın genelde Uludag'a oranla, cok daha dusuk nem oranlarına sahip oldugu anlamına gelmektedir. Zaten Uludag'dan bakıldıgında ve belli olcude kuzeyinde yer alan Gemlik korfezi ayaklar altındadır, velhasıl kuzey ruzgarların da bile, Uludag'a Gemlik'ten, yani denizden nem gelmektedir. Ucuncusu de; Aslında Alp'lerin bazı goller bolgesinde (( Leman, Bodensee ( Costanz ) gibi buyukler gibi ve diger pek cok kucuk goller de dahil ( Avusturya Salzbruck yakınlarındaki pek cok gol yada mesela unlu Zell am see gibi )) ve bu gollerin dibinde, pek cok sayıda unlu kayak merkezi de bulunmaktadır ve elbette ki bunların genel ruzgar koridorları acısından bazıların da da ve sezonda, hem de cok yuksek nem oranları olusmakta ve hatta zaman zaman yogun sis olayı bile yasanmaktadır. Ancak buna ragmen bu tur kayak merkezlerindeki teknolojik yapay kar destegi eksiksiz saglanmıstır ve basarıyla da isletilmetedir. Demek ki, sayet istenirse bu is basarılabiliyor. Bilir bilmez konusulmasa, elbette iyi olacak ama, iste maalesef bu Bozdag isinde de ve bu gune kadar bilen bilmeyen hep konustu.
Alp'lerin o tarihteki genel durumunu, Bozdag'ın karsılastırmalı halini ve bu genel teknik konuları da, saygı, sevgi ve en icten selamlarımla ilginize sunar ve begenmenizi de dilerim.
Saygılarımla.
Oner Govsa
Selamlar ve ilginize de cok tesekkurler:
Hem Turkce ve hem de İngilizce hazırlanmıs olan bu Bozdag kayak merkezi projesi, maalesef elektronik bir ortama hic gecirilmedi ve o sebeple de, size boyle bir projeyi ve ozellikle de mail yoluya ulastırabilmem imkansız. Ama size bu porjenin bir nushasını elden verebilirim ve bu proje, zamanında vede Valilik basta olmak kaydıyla, Bozdag ile direkt ilgili olan tum resmi ve gayrıresmi etkili ve yetkili kisi ve kurumlara da, bizzat, elden ve tarafımdan verilmis geri kalanına da postayla gonderilmisti.
İsteginizle de anlasıldıgı uzere; belki bu Bozdag kayak merkezi birinci bolum projesini scan ettirip elektronik ortama gecirterek maille gonderilebilecek bir hale de getirmek gerekiyor. Sanırım simdi bu ihtiyac cok daha fazla anlasılmıs oldu, herhalde bu sorunu fırsat buldugumda ve herhalde en kısa zamanda yaptırıp cozdurecegim, ama yine de bu hemen yaptırabilecegim birsey degil, cunku ben bu tur islerin uzmanı degilim ve neticede, bunun icin profesyonel bir destek alacak ve bunu da bizzat yaptırtacagım. Lakin ve sayet siz; bunu, bir an once vede hemen isterseniz, daha once de belirttigim gibi, size bu projenin bir nushasını bizzat elden verebilirim.
Saygı ve basarı dileklerimle.
Oner Govsa İns. Muh.
Bozdağ kayak merkezi ile ilişkili 1993 (proje başlangıç tarihi) ile günümüzdeki projesinin durumu ve teknik detayları Sayın Öner Gövsa tarafından gerçekleştirilmiş proje detaylarını ve fizibilite raporunu sizlere buradan sunuyoruz:
Umarım önümüzdeki sezona yarım bırakılan proje biraz olsun ilerler.....
Saygılarımla Murat Sezak
Öner Gövsa' nın mailinden alıntıdır.
Dikkat: Ayrıca ve bunun yanısıra; aşağıda tavsiye ettiğim; dünyaca unlu bu bazı bölgeler ve kayak pistleri görülmeden, Bozdag’da; bu haliyle ve kendiliğinden bazı onemli teknik islere, farklı projelendirmelere ve uygulamalara kalkısılması, muhtemelen geriye dönülemez hatalara da yol açabilir ve hatta Bozdag’ın geleceğini de buyuk olcude sabote bile edebilir. Bu endişeyle size altta adınız zikrettiğim ve linklerini de ilave ettigim bu bazı yerleri, her seyden once ve acilen de görmenizi onemle tavsiye etmekteyim. Dahası adını verdiğim bu yerler; esasında yılların deneyimine dayanılarak ve ozellikle seçilmiş ve Bozdag konusuna da cok ışık tutabilecek turde cok onemli yerlerdir.
1- http://tr.snow-forecast.com/resorts/Axamer/pistemap Avusturya Tirol İnnsbruck Axamer Lizum Olimpiyat bayanlar iniş yarışma pistini ve tum diğer pistlerini de; bence mart ayı ortalarında mutlaka görmeniz gerekiyor.
2-http://tr.snow-forecast.com/resorts/Zell-am-See/pistemap Avusturya Zell Am See’deki ve ozellikle de tum teknik alt yapısı ve yapay kar sistemiyle de birlikte, areitbahn iniş pistini ve bence mart ayı ortalarında mutlaka görmeniz gerekiyor.
3-http://tr.snow-forecast.com/resorts/St-Anton/pistemap Avsuturya Tirol Arlberg St Anton’daki ve ozellikle de, Kappall ve Rendl kayak bölgelerindeki iniş kayak pistlerini ve tum teknik alt yapısını ve bazı mevcut ara guzergahları da, bence mart ayı ortalarında mutlaka görmeniz gerekiyor.
4-http://tr.snow-forecast.com/resorts/Garmisch-Classic/6day/bot Almanya Garmisch’teki ve ozellikle de Candahar iniş pistini ve mevcut muthis teknik alt yapısını da, bence mart ayı ortalarında mutlaka görmeniz gerekiyor.
5-http://tr.snow-forecast.com/resorts/Schladming/pistemap Avusturya Schladming’teki iniş pistinin arena finaline yakın bolumunu de, tum teknik alt yapısıyla da birlikte ve bence mart ayı ortalarında mutlaka görmeniz gerekiyor.
6-http://tr.snow-forecast.com/resorts/Zurs/pistemap Avusturya Tirol bölgesi Arlberg Zurs’teki tum kayak bölgelerini ve pistlerini de mutlaka görmeniz gerekiyor.
7-http://tr.snow-forecast.com/resorts/Soll/pistemap Avusturya Tirol’deki tum Brixental ve Soll bölgesini de, tum muthis teknik alt yapısıyla da birlikte ve bence mart ayı ortalarında mutlaka görmeniz gerekiyor.
8-http://tr.snow-forecast.com/resorts/Pedraces/6day/bot Kuzey İtalya Sud Tirol Dolomiti Alta Badia’daki La Villa’ya inen grand risa, Cosvara’ya inen piste valon boe ve Colfosco’ya da inen forcelles adlı bu toplam 3 uzun kayak pistlerini ve o bolgenin tum muhtesem teknik alt yapısını da, bence mart ayı ortalarında mutlaka görmeniz gerekiyor, ustelik buradan ve bu kayak pistleriyle ilgili alacağınız detaylı buyuk kataloglarda, bu kayak pistlerini, onların topografik boy kesitleri ve rakamsal eğim olcekleri de var. Boylece kayak pistlerindeki Alp’in eğim kriterleri hakkında bilgilenmiz de mumkun olacaktır. Ayrıca ve bunun yanısıra; bu bölgelerin bazılarındaki bazı ara güzergâhları görmek imkanınız da olacaktır. Bu arada ve son olarak bunların yanına veya sonuna bizim Bozdag’ın linkini de ilave etmiş olayım. http://tr.snow-forecast.com/resorts/Bozdag/photos
Sonuc: Suan elimizde ve nedense sizlerin bir turlu itibar etmek istemediği bir Bozdag kayak pistleri on projesi var ve üstelik de bu proje, Bozdag’da ve arazide ancak cok uzun yıllarca çalışılarak elde edilebildi. Gercek su ki; Bozdag, hataya ve zaiyata asla tahammulu olmayan ve kayak pistleri olarak projelendirilmesi de, en uzman plancıyı bile uzun sure mesgul edecek ve zorlayacak turde zor bir dag'dır. Ancak ve neredeyse kucuk olcekli bir ulke nufusuna esdeger ve yarısı da genc olan toplam 4.000.000'luk bir nufusa, İzmir'imizde boylesi bir hizmeti verebilecek daha uygun ve daha kolay bir baska dagımız da yok. Ustelik Bozdag, esasında goluyle ve yaylalarıyla da oldukce guzel bir dagdır. Dahası ve herseye de ragmen; suan elimizde, uzerinde zaten yıllarca calısılmıs, iyi cozumlenmis ve cok da guzel bir kayak pistleri on projesi de var. İste simdi o elimizdeki on projenin, kesin bir uygulama projesi haline getirilmesi gerekiyor ve bu konu da, aslında ve zaten cok teknik bir konudur, kayak merkezi plancılığı, uzmanlığı ve mühendisliğini ilgilendiriyor ve tahmin de edilebildiği gibi, bu on ve uygulama projesi bile esasında bir dag işletmecisini teknik acıdan cok asan ve hayati oneme de haiz bir konudur. Dahası; elde Alp’in kriter ve boyutlarına sahip ve herhangi geçerli bir proje olmadan, Bozdag’da bazı önemli teknik uygulamalara kalkışmak, belki biz Turkler’e ozgu olabililir ama, bu durum muazzam yanlışlara, hatta belki de geriye dönülemez hatalara ve pek cok para kaybına da yol açabilecektir ve belki de Bozdag’ın geleceğini bile sabote edebilecektir. O sebeple eldeki kayak pistleri on projesinin Bayındırlık İl Mudurulugu teknik uzmanlarıyla da birlikte ve bu turde kurulmus olan ciddi bir teknik uzman plancı kadro vasıtasıyla kesin bir uygulama projesi haline getirilmesi gerekiyor ve benim bu teknik heyete başkanlık etmem de, elbetteki cok uygun olacak ve Bozdag geleceği adına da cok buyuk faydalar sağlayacaktır, dahası bu isin tum şerefiyesi de isterseniz sadece sizlere ait olsun, yeterki Bozdag’da geriye donulemez hatalara yol açabilecek turde ve projesiz, adeta gece kondu yaklasımıyla ve cok da oryantal ve cok yanlış isler de yapılmasın.
Zaten bu tur konular; esasında ciddi bir teknik uzman kadro isidir, once bu teknik gercegin kavranması gerekiyor ve tabi benim o kadroya başkanlık etmem de, zaten cok uygundur, cunku bu konu ve hatta ozellikle de Bozdag kayak pistleri konusu, zaten tam olarak benim uzmanlık alanıma giriyor, Bu tur islerle de ve Bozdag’da da 1986 yılından beri çalışmaktayım, yani toplam 26 dolu yıldır bir mühendis ve dag plancısı olarak deneyimim ve hatta yaptıgım bazı devasa buyuk projelerde ortadadır. İsterseniz bunlarla ilgili linkleri size hemen veririm ve sizler de sayet bu projelerin ad ve detaylarına da girmeyi arzu ederseniz, bu linklere girip bu projeleri incelemek fırsatını da bulmus olabilir vede okuyabilirsiniz.
Herneyse; bu tavsiyelerimi onemle kale almanızı cok ciddi olarak ve tekrar oneriyorum ve bu onerim, muhtemelen tarihi oneme de sahip bir oneridir. Hatta ve boylece bu oneriyi kale almak, belki de hem sizleri ve hem de Bozdag'ı zirvelere tasıyacaktır. Neticede; oncelikle size tavsiye ettigim bu dunyaca unlu bazı kayak bolgelerini ve ilgili kayak pistlerini de sayet ve zaten gezerseniz ve dikkatlice de incelerseniz, muhtemelen bu teknik konuya artık benimle aynı perspektiften bakmaya da baslamıs olacaksınız. Ustelik; Bozdag'da Alp'in kriter ve boyutlarının saglanmıs olmasının ve 621 m'lik bir dusey kot farkı toplamının kullanılmasının ne demek oldugu ve bunun ticari olarak ne anlama geldigi, ne deger ifade ettigi de ve getirisi de cok daha iyi anlasılmıs ve kavranmıs olacaktır. Acıkcası bu teknik konuda, benim gorduklerimi sizin de gormenizi istiyorum ve boylece de bu tip konulara sizinle aynı perspektiften bakabilecegiz ve bakıs acılarımız da artık cakısacak.
Gercek su ki; ulkemizde suan pek cok kayak merkezi ve kayak pistleri var ama, ne yazık ki ve sadece gecen yıl FİSU icin Erzurum Palandoken'de Avusturya'lılar tarafından planlanmıs ve acılmıs olan, yalnızca Konalı inis kayak pisti, Alp'in kriter ve boyutlarına sahip ve yeterince de uzun tek kayak pisti durumundadır ve koskoca ulkede bundan baskası da maalesef yoktur ve bu cok da acıdır. O sebeple Bozdag'ın Alp'in kriter ve boyutlarına sahip orta altı olcekte ciddi bir kayak merkezi haline gelmesi benim acımdan ve teknik acıdan da ve tabi esas ticari getirisisi bakımından da, aslında cok buyuk onem arz ediyor. Acıkcası; bir kayak merkezinin ilk ana temeli, ciddi dusey kot farkı toplamı kullanan, ciddi uzunlukta kayak pistlerine sahip olabilmesidir, o sebeple de, bence Bozdag'da yapılması zorunlu ilk ana islem, zirveden en alt arenaya kadar gelecek 3 uzun kayak pistinin acılmasıdır, yani bu teknik islem biterse, zaten tum gerisi de artık kendiliginden gelecektir, dahası zirveden gelecek olan en uzun kayak pistinden, snowtrack'ta cok rahat zirveye cıkıp inebilecektir, simdi boyle bir kayak pisti olmadan o aracı zirveye ulastırmak cok zor gorunuyor ama, zirveye giden o uzun kayak pistleri acıldıgında, bu sorun da zaten kendiliginden ortadan kalkacaktır.
Dahası, suan Bozdag zirvesine kadar cıkan mevcut telesiyej, ileride yuksek batı pisti icin ve oranın arenasındaki kafeterya ve kayakcı dısı olanlar tarafından da kullanılabilecegi gibi, tıpkı Alp'lerdekiler gibi daha degisik sportif ve gezi imkanları adına sezon dısında da hizmet vermeyi amaclamaktadır. Zaten artık Alp'lerdeki tum dag projeleri, 12 ay boyunca ve kayakcı dısında da kullanılmaya yonelik olarak planlanmaktadır ve zaten Bozdag'da mevcut telesiyejle zirveye cıkısın diger esas temel nedenlerinde biri de, ileriye donuk olarak bu amaca da hizmet etmeye yoneliktir. Ayrıca zirvede de Alp'lerdeki bazı benzerleri gibi bir ufak restoran daha da yapılabilir. O sebeple, onem ve ozellikle de zirveye cıkan telesiyej boyunun kesinlikle kısaltılmaması ve onun uzunluguna da asla ellenmemesi gerekiyor, 1930 m'lik bir yukseklikte hem inise ve hem de binise imkan veren bir ara istasyon yapılabilir, zaten bu projesinde de vardı, ama hepsi ve sadece o kadar, bu mekanik tesisin uzunluguna asla ellenmemelidir. Ruzgarın tepede bazen fazla oldugundan bahsedilmektedir, oysa zaman zaman yasanan bu muhtemel konu ve sorun, zaten Alp'lerdeki benzerlerinde de yine ve tıpa tıp aynen yasanmaktadır. Fakat mevcut telesiyejin zirve istasyonundaki buyuk yatay volanın ustune, tıpkı Alp'lerdeki turde genisce bir catı gerekecektir. Ancak, alttaki alcak sırtta sonradan konmus o kısa teleski, oradan sokulmeli ve benim daha once de onerdigim baska bir yere konmalıdır, bunu da sonra size plan uzerinde gosteririm. Diger plan detaylarını da, sectigimiz vede yonettigimiz uzman teknik kadro tarafından esas uygulama projesi yapıldıgı sırada, sizinle bir kez daha gozden gecirerek birlikte netlestirecegiz. Ayrıca, zaman zaman dile getirilen ve arenadaki kayak pistinin biraz daha uzatılması ve daha da asagıya inmesi konusunun, gereksiz oldugu, zaten simdiki 1528 m2lik taban kotunun ve teknik acıdan ve ancak en cok 1450 m'lere kadar inebilecegi, yani ve sadece 78 m'lik bir kot farkı kadar dusurulebilecegi dusunuldugunde, bu isin gereksiz oldugu zaten asikardır, ustelik bu uygulamanın oradaki mevcut patates tarlalarını isgal edecegi ve oradaki tarla sahiplerinden ve hatta belki de tum Bozdag sakinlerinden bile tepki gorecegi malumdur ve boyle benzer bir durum da, zaten onceki İzmir Valilerimden Sn Huseyin Ogutcen ve Sn Kutlu Aktas doneminde yasanmıstır. Ustelik Bozdag; zaten Turkiye'de neredeyse en alcaklara inen tek kayak merkezi durumundadır ve daha alcaklara inmek de, zaten teknik acıdan baska cok onemli sorunlara da neden olabilecektir.
Ayrıca ve bunun yanısıra; bu gune kadar Bozdag'da sezonun kısalıgından bahisle, nedense yatırım arzusu hep torpulenmistir, oysa ve tıpkı Alp'lerdeki benzerleri gibi asagılarda ve 1650 m'lik bir yuksekligin altındaki alcak kucuk alanlarda biraz teknolojik yapay kar destekli bir Bozdag kayak sezonu, esasında Alp'lerdeki pek cok benzerlerinden asla kısa olmadıgı gibi, hatta tam tersi bazılarından biraz daha fazla bile oldugu gibi, dahası ve yine de 3 aydan asla az degildir ve bu toplam sure de, aslında universite giris imtihanlardan sonra ve ancak haziran ortalarında baslayan ve agustos sonunda da hemen bosalan bir Cesme sezonundan bile zaten daha uzundur, ama ve buna ragmen Cesme milyarlaca liralık yatırımları halen de almaya devam etmektedir, hatta ve bilebildigim kadarıyla orada İzmir İl Ozel idaresinin yatırımları da mevcuttur. Neticede ve bu gune dek Cesme'ye para yatırmakta istahlı davranan bu idareyi, en azından Bozdag'ı da biraz gormeye davet ediyorum. Zaten İzmir İl Ozel İdaresi; sayet Bozdag'ı gorucuye cıkarmaya ve kiralamaya da niyetliyse, en azından ve sadece bunun icin bile olsa ve oncelikle de, zirveden gelecek 3 onemli uzun kayak pistlerini mutlaka acmıs olmak ve talibine de nereden kayılacagını kesinlikle gostermek zorundadır, aksi halde Bozdag muhtemelen talibine pek cazip gelemeyecektir. Malum oldugu uzere, gorucuye cıkarılan herhangi bir mustakbel gelinlik adayı bile, once suslenir, sonra makyajlanır, hatta ve gunumuzde gerekirse estetik bile yaptırılarak, ancak oylece talibine sunulmaktadır, yani ve bir baska ifadeyle, mustakbel bir gelin adayı bile, eksiklikleri giderilmeden ve suslenmeden asla talibinin onune cıkartılmamaktadır. Yani Bozdag; bir baska ozel isletmeciye kiraya verilecek olsa bile, zirveden gelen bu 3 uzun kayak pistinin mutlaka acılmıs olması ve kiracıya da ancak oylece teslim edilmis olması gerekiyor.
Ustelik ve nedense isletmeciler; Bozdag'da dahil olmak kaydıyla, genelde ulkemizdeki kayak merkezlerinin Alp'in kriter ve boyutlarına sahip, buyukce bir kayak merkezi haline gelmesi ve kontrolunun daha da zor bir hal alması konusunda bazı tedirginlikler ve korkular da yasıyor olabilir, Oysa bu tur konularda ve ornegin Avusturya'da bir kayak merkezi isletmecisini rahatlatan turde ve resmi teknik onay da veren ve yarı resmi bazı etkili kurumlar var ve bunlar isletmecinin davetiyle, o kayak alanına gelmekte, gerekli kontrolları yaptıktan ve gerekli eksiklikleri de giderdikten sonra, o kayak bolgesine resmi teknik onay raporu vererek calısmasına izin ve karar da vermektedirler, bundan boyle ve sayet orada artık isletmecinin dahli dısında herhangi bir olumsuzluk yasanırsa, isletmecinin bu yarı resmi kurumdan almıs oldugu bu teknik yeterlilik ve onay raporu, tum Avusturya mahkemelerinde gecerli kabul edilmekte ve bu rapor da isletmeciyi cok rahatlatmakta ve bazı haksız sorumluluklardan da korumaktadır ve bu durum, muhtemelen tum Alp ulkelerinde de gecerlidir yada tum Alp ulkelerinde de bu tur benzer kurumlar vardır. Suan Avusturya'da ve teknik onay veren bu yarı resmi kurumun adını, hemen ve tam olarak maalesef hatırlayamadım, ancak bu ad ve boylesi bir rapor ornegi bende var, ama hemen bulabilmem de maalesef guc, fakat internet vasıtasıyla bu tur kurumları bulabilmek de muhtemelen zor olmamalı. Ayrıca ve bildigim kadarıyla Kartalkaya'daki Dorukkaya; Avusturya'daki bu tur bir yarı resmi kurumdan, uzun yıllar once boylesi gecerli bir isletme onay raporu da almıs durumdadır. Dolayısıyla ve gerekirse Bozdag isletmecisi de; boylesi teknik ve hukuki bir gecerliligi de olan bu tur bir rapor temini yolunu da mutlaka izlemelidir.
Sonuc olarak; sizleri ve tarafımdan yapılmıs Bozdag kayak pistleri on projesi dogrultusunda ve birlikte kuracagımız uzman bir teknik kadroyla da birlikte, guzel bir uygulama projesi yapılmasına destek vermeye davet ediyorum, boylece Bozdag ve gelecegi adına muhtemel yanlısları da tamamen ortadan kaldırabilecegimiz gibi, geri donulemez hataları da asla yapmamıs olacagız ve ortaya da zaten muhtesem bir uygulama projesi cıkacaktır, sonrasında da artık bu projeyi sadece hayata gecirmek turunde bir imalat isimiz kalmıs olacaktır. Neticede; aslen tarihi oneme de sahip olan bu teklifle, gelin ve muhtesem bir Bozdag'a gidecek olan bu yolu, hadi artık sizinle birlikte yaratalım ve sizinle de birlikte acalım.
Tekrar saygılarımla; bu hayati oneme haiz konudaki haberlerinizi, teknik bazdaki taleplerinizi ve davetinizi de bekliyorum.
Oner Govsa
Not ve Cok Onemli 3 Ek: Ciddi bir on bilgi alınabilmesine yonelik olarak; Bozdag kayak merkezi kayak pistleri on projesi ve ilgili tum detaylı teknik acıklamalar ve bu konudaki cesitli resimler, bu maildeki 1 nolu ekli word dosyasında yer almaktadır, bunların dikkatlice incelenip okunmasını onermekte, hatta onem ve ozellikle de tavsiye etmekteyim. Diger ve 2'nci ekli word dosyasında ise, bir nevi ve toplam 80 sayfalık bir Bozdag fizibilitesi yer almaktadır ve bu fizibilite, Bozdag adına teknolojik yapay kar teknik alt yapı konusu da dahil ve ileriye donuk degisik hesaplar yapabilmek icin de, pek cok temel verilere sahiptir. Ucuncu ekli word dosyası ise; Bozdag'da zirveden arenanın en alt taban kotuna kadar gelmesi gereken e acılacak 3 uzun kayak pistinin Alp'in kriter ve boyutlarını ve detaylı tum teknik acıklamaları iceriyor. Bunun yanısıra ve Bozdag'daki sırt ıslahı da, suan icin ve buyuk olcude bitirilmis durumdadır, ayrıca en soldaki skilifitin yeri de, maalesef ve hic danısılmadan degistirilmistir, ama cıg barikatleri de neredeyse tamamen bitirilmis durumdadır.
Öner Gövsa İns. Muh.
Ayrıca ve hemen altta; yine bu aynı konuyla ilgili bazı onemli ve baska acıklayıcı linkler de var.
1- Kanada'dan Sn Gunter Soydanbay'a ait ve İzmir Life dergisi yazısı linki ( http://goo.gl/f3Scx )
2- Yapay kar destegiyle ilgili; ilki İspanya Fransa sınırıda ve oldukca yuksekte, digeri de Yunanistan'da ve o da yeterince yuksek; toplam 2 kayak merkezi orneginin linkleri, lutfen tıklayın ve bakın, ustelik bu resimlerin kaynagı da Snowforecast ve dahası, bu resimlerin cekim tarihlerine de lutfen ve dikkatlice bakıverin.
http://www.snow-forecast.com/resorts/La-Molina/photos/6507 ( La Mulina Ski Center, İspanya )
http://tr.snow-forecast.com/resorts/Vermio/photos/8894 VERMİO SKI CENTER & YAPAY KARLI PİST:
3- Yapay kar'la ilgili ciddi ilk bir acıklama: http://www.skiciyiz.biz/uludagdan-ha...-sayfa170.html (Uludağ'dan Haberler (Hava ve Kar Durumu, Kar Kalınlığı))
4- Yapay karla ilgili 2'nci ciddi acıklama: http://www.skiciyiz.biz/bozdagdan-haberler-hava-ve-kar-durumu-kar-kalinligi-7933.html (Bozdağ'dan Haberler (Hava ve Kar Durumu, Kar Kalınlığı))
5- http://www.skiciyiz.biz/nerede-o-eski-kar-kalinliklari-6811.html (Nerede O Eski Kar Kalınlıkları?)
6- BOZDAG KAYAK MERKEZİ VE GELECEGİ İLE İLGİLİ:
Bozdağ Kayak Merkezi - Otel Forum
7- Sn Vali Kutlu Aktas'tan Milliyet Ege eki yazısı: http://www.milliyet.com.tr/2004/02/21/ege/yazaktas.html
8- http://ya2005.yeniasir.com.tr/03/09/index.php3?kat=ana&sayfa=kent1&bolum=gunluk
9- http://bebekvecocuk.milliyet.com.tr/...a=Erdal%20Izgi
10- http://www.skiciyiz.biz/bozdagdan-haberler-hava-ve-kar-durumu-kar-kalinligi-7933.html (Bozdağ'dan Haberler (Hava ve Kar Durumu, Kar Kalınlığı))
11- (Türkiyedeki kayak merkezlerinde farklı rüzgarların etkileri)(Türkiyedeki kayak merkezlerinde farklı rüzgarların etkileri)(Türkiyedeki kayak merkezlerinde farklı rüzgarların etkileri)http://www.skiciyiz.biz/turkiyedeki-kayak-merkezlerinde-farkli-ruzgarlarin-etkileri-9103.html (Türkiyedeki kayak merkezlerinde farklı rüzgarların etkileri)
12- http://www.skiciyiz.biz/bozdagdan-ha...33-sayfa7.html (Bozdağ'dan Haberler (Hava ve Kar Durumu, Kar Kalınlığı))
13- http://www.skiciyiz.biz/ Tum Topic ana sayfa
14- http://www.izmirkulturturizm.gov.tr/...10/bozdag.html
Bu sayfanın en ustunden baslayarak; İzmir Bozdag Kayak Merkezi, Kayak Pistleri On Projesi, Fizibilitesi, Tum Detaylar ve Cesitli Resimler, velhasıl Bozdag hakkındaki hersey bu bolumde ve ekli dosyalarında vede ekli linklerinde yer almaktadır. Daha Once Bunların Bu Siteye Konması Benden İstenmisti, iste ve maalesef ancak simdi bu istek yerine getirilebildi ve bu yeni bir baslık altında da buraya kondu. Bu konudaki katkılarından dolayı Dr Murat Sezak kardesime cok tesekkur ediyorum.
Saygı ve sevgiyle; ilgi ve katkılarınıza da sunmaktayım.
Oner Govsa
Murat; Bozdag'daki durum senin anladıgın ve anlattıgın gibi oyle felaket falan degil; ayrıca telesiyej de canopy'e de pek ihtiyac yok, ama alt kafeteryanın duzgun bir sey olması, uste de kafeterya yapılması, ki bunların yeri de zaten on projede belirtilmis, hatta kapasiteleri bile hesaplanıp belirtilmistir. Ustelik Turkiye'deki hcbir kayak merkezinde asla bulunmuyan 2 on proje ve fizibilite var Bozdag'da ve dahası bunların biri de İtalya'da ve İtalyan'lar tarafından yapılmıstı ve zaten bunların aralarında ben de vardım. Bozdag'da daha once ve ilk mustecir tarafından zirveye yakın o alakasız bir yere yapılmıs o proje dısı sacma kafe de zaten pert, o oradan sokulup goturulecek sadece ve bu da zaten bastan beri de sarttı ve zor bir is degil, sonrasında zirveden gelecek 2 ara guzergah ve 2 pist alt baglantı noktası imali var, sırt ıslahı zaten buyuk olcude bitmis vaziyette, cıg barikatleri de oyle. Belki ileride 2 mekanik tesis daha ilave olacak sadece, ki bunlar da zaten on projede yer alıyor ve var. Ustelik Bozdag'da suan alt arenada yapay kar teknik alt yapısı, elektrifiksasyon ve su techisatları bile arena pisti altında doseli ve var, hatta 2 adet areco marka snowmaker bile mevcuttu, sadece uygun bir yere uygun bir golet yaplacak. Dahası snowtrackların da en iyisi, en yenisi, yani sıfır alınmısı ve en pahallısı da zaten Bozdag'da suan var ve markası da Mercedes, tabiki de su haliyle cok az kullanılmakta, ama kayak alanı genislediginde, esas o zaman daha cok kullanılacak, su donemlerde genelde cogu kez kapalı garajında durmaktaydı. Yani Bozdag'daki durum senin anlattıgın gibi degil ve asla umitsiz ve kapkaranlık falan da degil, Bozdag'daki sorun, maalesef Bursa'dan İzmr'e tayinle gelmis 2 Eski Bursa Valisiyle basladı, ilki Bozdag'ı meclisine kapattırıp gitti, araya Alllahtan Denizli'den İzmir'e gelen Yusuf Ziya Goksu adlı cabbar bir Vali girdi de, onun sayesinde Bozdag'ı zorda olsa tekrar acabildik, ama buyutmeye fırsat kalamadan maalesef o da İzmir'den ayrlmak zorunda kaldı, sonrasında ve yine hemen tekrar bir onceki Bursa Valisi İzmir'e geldi ( sanki İzmir'e baska yerden gelecek bir Vali yokmus ve bulunamamıs gibi ), bu vali de, o tarihten itibaren artık Bozdag'a yatacak tum para musluklarını meclisine tamamen kapattırdı ve bugun bile bu muslugu hala kimse acamıyor. Oysa İzmir İl Ozel İdaresi; belki de Turkiye'deki en zengi İl Ozel idaresidir, ama Bozdag para muslugu yıllardır da kapalı ve bunu da hala hic kimse acamıyor. Durum bu, tabiki de bunun altında bence rakip kayak merkezlerinin Ankara uzerindeki etkilerinin sonucu var.
Velhasıl; aman ve lutfen Bozdag durumunu fazla bir tahrifata sokmayalım, Bozdag asla cok karanlık ve umutsuz bir vaka degil, herhalde bir gun Bozdag onune konan bu engeli mutlaka asacaktır, aslında Bozdag onune konmus olan bu engeli Zirveden en alta inecek o 3 uzun kayak pistini actıgı gun, zaten ve kendliginden de asmıs olacaktır, iste ancak o zaman, artık Bozdag'ın gelismesini hic kim durduramayacak bir durum ortaya cıkacaktır, zaten bu isi bilenler de, esas bu ana gercegin farkındadır ve belki de sırf bu yuzden zirveden gelecek o pistleri bilahassa acmak ve actırmak istemiyorlar. Yoksa bu durumu sadece bilgisizlikle izzah etmek asla mumkun degil, bence kasıt var, cunku bu konuya muthis bir direnc vardı ve yıllardır da var, muhtemelen halen de var ve bu cok tuhaf, kısaca zirveden asagıya gelecek o uzun kayak pistlerinin acıldıgı gun, Bozdag'ın da kurutulusunu ilan ettigi gun olacaktır, nasılsa sonra diger tum teknik eksiklikler artık kendilinden giderilir, artık tum gerisi de bence ve kendi mecrasında su gibi akar ve hedefine de ulasıp oturur. Bu hayal degil, yeterki Bozdag zirveden gelecek bu uzun kayak pistleri bir acabilsin, sonra bak bakalım, nasılda ve kendi mecrasında ve cok cabuk is nereye dogru kayıveriyor. Ben yıllardır, Bozdag'daki bu esas tek ana engeli aştırmaya cabalıyorum sadece, yalnızca bu tek esas ana engelin kaldırılmasına kilitlenmis ve odaklanmıstım, cunku bu gercegi ve bunun Bozdag'ın kurutulusu olacagını zaten biliyordum, ama maalesef muhalifler de bunu biliyorlar ve onlar maalesef hep daha gucluyduler, ama bakalım gucleri nereye kadar surecek. Sayet ve hep birlikte cok bastırırsak, Bozdag'ın onune kasıtla konmus ve inatla da yıllardır kaldırılmayan bu tek ana engeli, belki daha cabuk kaldırtabiliriz, sonrasında ben zaten artık Bozdag'la hic ugrasmayacagım bile, nasılsa artık Bozdag'ın tıkalı onu tamamen acılmıs olacak ve kendi yolunda da gidecek, Vali Kutlu Aktas beyde zaten aynı sorunu isaretliyor hep, fakat gozler hep yumulmus ve kulaklar da hep tıkalı maalesef, acıkcası ve bu gune dek bunu duymak ve gormek bile istemediler, hem de inatla. Herneyse; neticede ve insallah o gunu ve kısmet de olsun da, artık cok cabuk gorebileyim yani, malum 64 yasına girdim artık.
Saygılarımla.
Oner Govsa
6 Mayıs 2012 gunu, Bozdag KM'de 2100 m'den, 1700 m'lere kadar kayılarak yapılmıs bir kayak videosu hakkında ve onunla da ilgili olan ve yine bu aynı sayfada yer alan bir kayak Linki. Bunu yapana ve emegi de gecen Dr Murat kardesimize cok tesekkurler.
(6 MAYIS'ta BOZDAĞ Zirveden 1700m'ye iniş T-Shirt ile kayak keyfi)(6 MAYIS'ta BOZDAĞ Zirveden 1700m'ye iniş T-Shirt ile kayak keyfi)http://www.skiciyiz.biz/6-mayista-bozdag-zirveden-1700mye-inis-t-shirt-ile-kayak-keyfi-10491.html
Saygı ve sevgiyle.
Oner Govsa
Bozdag kayak isletmesinin en tepesinden sızan ve zaten kaynagı da cok guclu olan ve dun gelen en son haberlere gore de;
1- Bu onumuzdeki 2014 yılının mart ayında yapılacak yerel secimlerden de hemen sonra, Bozdag Kayak Merkezi; Butunsehir Belediyeleri Yerel secim Torba yasası geregi artık İzmir Butunsehir Belediyesine terk edilecegi yada edilmesi geregi durumu sebebiyle de, aslında suanki Bozdag isletmesi, bu yıl Bozdag kayak merkezini acmaya pek de hevesli gorunmuyormus, fakat yine de; bu durum ve suan icin cok net de degil diyorlarmıs.
2- Esasında İzmir Butunsehir Belediyesi; Bozdag kayak merkezini neredeyse ve hemen teslim almaya bile cok hevesliymis ve burasını da cok mamur bir hale getirip ve mukemmelce de isletmeyi dusunmekteymis, yani bu Bozdag kayak merkezinin isletme isini, İzmir Butunsehir Belediyesinin bizzat kendisi yapmaya kararlıymıs ve buranın kendisine teslimini de, hani canla, basla ve heyecanla da beklemekteymis.
3- Ama ote yandan ve bu defa da; İzmir Balcova Kaya Termal Oteli; ki bu otel de zaten Kartalkaya'daki Dorukkaya kayak oteli ve isletmesinin de bir parcası durumunda: iste bu Balcova Kaya Termal otelin yonetimi de, Bozdag kayak merkezine ciddi olarak talipmis ve Kaya yada Dorukkaya gurubu olarak Bozdag'ı kendileri daha mamul bir hale getirip ve yine kendileri isletmek istiyormus. Ancak İzmir Butunsehir Belediyesi de; Bozdag kayak merkezini hic kimseye vermeye de hic niyetli degilmis anladıgım ve de ogrendigim kadarıyla.
Zaten Yeni Belediyeler Torba yasası geregi; Ozel İdarelerin butun mal ve para varlıkları Butunsehir Belediyelerine devredilmesi gerektiginden ve ustelik de Turkiye'deki en zengi ozel idare de, İzmir İl Ozel İdaresi oldugundan ve devredilmesi gereken cok degerli ve cok da sayıda mal bulundugundan, ozellikle de su donemlerde Ozel idarede ve hatta Ankara'da bile bu konuda bazı farklı sıkıntılar da varmıs, ama İzmir Buyuk sehir (veya sonrasında Butunsehir) Belediyesi de bu konularda cok fazla bastırmaktaymıs, hatta bu konuların bazıları zaman zaman basına da yansımakta. Dilerim ve bu en son kertede Ankara; acil farklı bir degisiklikle, İzmir Buyuksehir veya sonraki adıyla Butunsehir Belediyesine de ve bazı konularda bir son dakka kazıgı ve golü de atmaya kalkısmaz, acıkcası suan Buyuk sehir Belediyesi de, boylesi muhtemel bir durumun hazırlıgını da zaten yapmakta ve olası tersliklerde, mahkemelere de gitmeye kararlı oldugunu zaman zaman da acıklamaktadır, hatta boylesi haberler de yine bazen basına da yansımaktadır.
Velhasıl bu 2014 yılı donemiyle ve sonrasıyla da ilgili Bozdag kayak merkezi hakkındaki en yeni ve son haberler boyle.
Not: Ayrıca ve herseye de ragmen; bence bu aralık sonuna dogru, bu yıl Bozdag kayak merkezinin acılıp acılmayacagı da ve herhalde yeterinde kesinlesir dusuncesindeyim.
Saygı ve sevgiyle vede hayırlısıyla da bu konuyu ilginize sunuyorum.
Oner Govsa
Selam Murat'cım, Belediyenin burayı baska birine vermeye de hic niyeti yokmus, sanırım burayı Erciyes'i mamur hale getirip isletmeye ve bir marka da yapmaya calısan Kayseri Belediyesi gibi olmak istiyor herhalde, aslında boylesi bir bakıs ve kararlıklık da, bence Bozdag'a cok buyuk bir fayda da saglayabilir esasında. Ama ve bu arada da; sayet Kaya Grubu Belediyeyi ikna eder ve buranın isletme hakkının kendine devrini de saglayabilir mi bunu bilemem ? Acıkcası ve bana gore; esasında her 2 olasılık da, Bozdag'ın hayrına ve tabi tum İzmir'li kayakcıların da hayrına olacaktır bence.
Herneyse hayırlı olsun, yeter ki bu Bozdag artık Valilik baskısı ve kontrolundan de kurtulsun, zaten İl Ozel idaresi ve İl genel meclisi de esasında Valilik kontrolundaydı ve oy konusundaki sayılsal cogunluk da yine kamuya aitti, Valilikler de zaten Ankara tayinli ve de onun kontrolundaydı (yani Ankara'ya ters dusen bir Valinin basına hemen ne gelecegi de zaten biliniyor, kısaca Valilerin Ankara'ya dik durması da zaten asla mumkun degildi) ve rakip kayak lobileri de, Ankara uzerinde zaten cok fazla da etkiliydi, dolayısıyla da bu lobiler, Ankara uzerinden Valileri istedigi gibi de yonlendirmekteydi, islerine geldiginde gelismeye hız verdirmekte veya istemezlerse de, bu defa da fren yaptırmaktaydılar. Velhasıl Bozdag ve bunca yıl, bu ters durumun da bir magduruydu neticede ve simdi artık bu cok tuhaf ve ters durum da nihayet degisiyor.
Kısaca ve Allah'tan diyelim İzmir'e birkac direncli ve cok da kararlı Vali bey geldi, bunların en basında yer alan rahmetli Sn Huseyin Ogutcen'di, sonrasında Bozdag'ı baslatan ve de yapan Sn Kutlu Aktas beydi, ardından da Bozdag'ı gommeye calıtıkları mezarından cıkartıp ayaga da kaldıran Sn Yusuf Ziya Goksu'ydu. Aksi olsaydı; bu gun Bozdag kayak merkezi zaten hic ortada yoktu yada tamamen de bitirilmis ve de öldürülmüştü. Bu arada ve eski İzmir Valilerinden Sn Kemal Nehrozoglu doneminin Vali Yardımcısı Sn Dr Mustafa Tamer'in de hakkını asla yememek lazım, zira Mustafa bey de Bozdag icin cok calıstı. Ama iste hepsi de bu ve bunlarla da Bozdag'ı ancak bu hale kadar getirebildik, fakat ve en azından bu olayı baslatabildik ya ve bu da cok onemli neticede, esasında Bozdag suan projesi tam olarak bitirilmis ve muhtesem de olabilirdi, fakat diger tum yoneticiler maalesef Bozdag muhalifiydiler ve o sebeple de bu engeli asamadık.
Saygılarım, sevgilerim ve en icten selamlarımla da, gorusmek uzere.
Oner Govsa
Nezaketin ve hak etmedigim ovgun icin de sana cok tesekkurler Murat ve bu arada gercekci tespitlerine de aynen katılıyorum, lakin ulkemiz; uzun yıllardır ve genel anlamda hep idare-i maslahat tabiri sekliyle de yonetildigi icin, gelismeler cok zor oluyor ve de oyle hep zor oldu maalesef, dilerim ve kısa surede hak edilen ve adam gibi bir yonetim sekline de kavusuruz, malum devlet veya yonetim hep takoz olursa, acıkcası bunu aşmak da cok zor maalesef. Tum Alp'ler; o ulkelerin devlet politikası, stratejileri, planları ve destekleriyle de var edildiler, yani kendi kendine veya Devletlerine de ragmen olusmadı tum oraları, arkasında, bu isin yanında ve her tarafında da hep devlet destegi vardı Alp'lerin, hatta gunumuzde Alp ilk okullarında mesela kayak zorunlu bir ders halen de ve boylece muhtesem bir kayak turizmi endustrisi de ortaya cıktı, 5 yasında kayaga baslayan cocuklara da sahipler ve tabi dunya sampiyonları da oralardan cıkmakta neticede.
Saygılar, sevgiler ve tekrar tesekkurler.
Oner Govsa